Voedselbossen bestaan al sinds het begin van de landbouw maar zijn sinds de industrialisatie op de achtergrond verdwenen. Eind 20ste eeuw zijn voedselbossen weer geleidelijk aan in de picture gekomen in onze omgeving. Vele voedselbos-pioniers hebben zich dan ook gebaseerd op de principes van permacultuur of lieten zich door deze beweging inspireren.

De meeste permacultuur voedselbossen hebben zich enorm gefocust op het ecologische aspect waardoor de oogst-efficiëntie er vaak niet is. Met het Food Forest Institute willen we enerzijds de ecologische principes van permacultuur voedselbossen integreren, maar tegelijkertijd ook de economische principes van boomgaarden en intensievere landbouw. Op die manier creëren we een huwelijk tussen ecologie en efficiëntie, zodat landbouwers een goede inschatting kunnen maken van de opbrengsten in relatie tot arbeid.

Inhabit: de ideale introductiefilm over permacultuur

De documentaire Inhabit werpt een blik op het concept permacultuur. Het begrip vindt zijn oorsprong in de twee termen ‘permanent’ en ‘agricultuur’. Het is een alternatieve vorm van landbouw die voordelig is voor mens, dier en aarde. Het grote verschil tussen permacultuur en agricultuur is dat er zoveel mogelijk met meerjarige gewassen wordt gewerkt, de mens bij permacultuur zo weinig mogelijk tracht in te grijpen en men de natuurlijke processen het meeste werk laat doen. 

Wat is permacultuur?
Permacultuur wordt ook wel eens een ‘ontworpen ecosysteem’ genoemd en is een vorm van zelfvoorzienende landbouw. Er wordt maximaal ingezet op biodiversiteit en vooral gebruik gemaakt van meerjarige planten. Permacultuur wil zoveel mogelijk samenwerken met de natuur in plaats van ertegen te vechten. Dit principe zorgt er dan ook voor dat er biodiverse ecosystemen ontstaan. 

Een ‘permaculture designer’ doet onderzoek naar  de specifieke noden en de gegenereerde output van alle aanwezige elementen. Op deze manier worden diverse planten en dieren  samen geplaatst die positieve invloeden op elkaar uitoefenen. Het doel is om een gesloten, zelfvoorzienende cyclus te creëren om arbeid te minimaliseren en afval te vermijden. 

Industriële landbouw is zeer efficiënt in een bepaald opzicht en kan zeer veel voedsel produceren op een beperkte oppervlakte. Toch gaat dit vaak ten koste van de bodemvruchtbaarheid en vergt deze vorm van landbouw enorm veel input. In heel de wereld gaat de vruchtbaarheid achteruit op percelen waar aan intensieve landbouw wordt gedaan. Dit resulteert in weinig veerkracht, indien er bijvoorbeeld een tekort zou ontstaan in brandstoffen of meststoffen. Permacultuur wil net op zoek gaan naar een manier om de ratio input/output te verkleinen.

Waarom permacultuur? 

Welke rol kan jij spelen?
We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe technieken en strategieën om grond te herstellen dat aangepast kan worden in een snel evoluerende wereld. Wordt het tijd om de hedendaagse landbouw en de rol van de mens op de aarde in vraag te stellen? Hoe kunnen wij als mensen ons aanpassen aan de werking van de aarde?

Een waaier aan opties
De film is een enorm interessante manier om te ontdekken wat voor mogelijkheden er allemaal zijn en werpt een concrete blik op deze manier van leven. We zien een gevarieerde selectie aan projecten, concepten en mensen die permacultuur op verschillende wijzen hebben toegepast om zo te inspireren. Er wordt aangetoond hoe divers het begrip ingezet kan worden en hoe toegankelijk het kan zijn voor ieder van ons. 

Van gras naar leven
Zo kan een stuk grond met enkel gras worden omgetoverd tot vruchtbare grond vol planten enkel door het landschap aan te passen. Er worden voorbeelden getoond hoe geiten of andere dieren de bodemvruchtbaarheid enorm kunnen verbeteren. Door optimaal in te zetten op insecten en hun habitat kan een natuurlijk ecosysteem ontstaan waardoor ziektes en plagen geminimaliseerd kunnen worden.

Een ecosysteem in je eigen tuin
Ook in buitenwijken, grote steden, boerderijen en woonwijken is het mogelijk om de principes van permacultuur toe te passen. Zo krijg je te zien op welke manieren je in een volgebouwde woonwijk stappen kan ondernemen om met behulp van permacultuur de wijk te pimpen. Een relatief kleine tuin in een woonwijk kan je eenvoudig omtoveren tot een mini ecosysteem waar het hele jaar door voedsel groeit. Zo is het mogelijk om in je achtertuin  meer dan 70 soorten groenten en 46 soorten fruit te groeien. 

Slimme alternatieven bij plaatsgebrek
Ook in grote steden zoals New York wordt aangetoond dat je voor permacultuur geen grote stukken grond nodig hebt. Met een hallucinant totaal van meer dan een miljoen gebouwen met al zijn miljoenen inwoners is het belangrijk om na te denken over voedselzekerheid, zij moeten immers ergens hun eten halen. Waarom niet een deel van deze voedselvoorziening ter plekke kweken? Daktuinen zijn een perfect initiatief die ook nog eens een positieve bijdrage leveren aan de overstromingsproblematiek in de regio. Hiernaast worden we geïntroduceerd aan het concept ‘Eetbare stadsspeeltuinen’. Een stadsparadijsje vol met eetbare planten. Dit is een geweldige manier om kinderen te inspireren en te prikkelen.

Het kijken van deze film toont aan dat het ook anders kan en zal je overspoelen met het gevoel dat ook jij een verschil kan maken, een echte aanrader dus!

Joyce Vanonckelen

Bekijk de film hier gratis online